Dược sĩ chia sẻ thông tin về thuốc giảm đau Paracetamol

Paracetamol là một trong những loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng để điều trị các cơn đau từ nhẹ đến trung bình và hạ sốt. Với khả năng cân bằng tốt giữa lợi ích và nguy cơ, Paracetamol là lựa chọn ưu tiên cho cả người lớn và trẻ em.

Dược sĩ chia sẻ thông tin về thuốc giảm đau Paracetamol

Dưới đây là các thông tin chi tiết về liều dùng, tác dụng phụ, cơ chế gây độc và các biện pháp cần thiết khi xảy ra quá liều mà dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội và Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ.

Công dụng của Paracetamol

Paracetamol chủ yếu được sử dụng trong các trường hợp sau:

1. Giảm đau: Hiệu quả trong việc giảm đau từ nhẹ đến trung bình như đau đầu, đau răng, và đau cơ.
2. Hạ sốt: Giúp hạ nhiệt độ cơ thể khi sốt.

Liều dùng của Paracetamol

Người lớn

• Liều thường: 3 g/ngày, chia làm 4 hoặc 6 lần, cách nhau ít nhất 4 giờ. Không nên vượt quá 3 g/ngày.
• Trường hợp đau nặng: Có thể tăng liều tối đa đến 4 g/ngày.

Trẻ em

• Liều thông thường: 60 mg/kg/ngày, chia làm 4 hoặc 6 lần, tức là 15 mg/kg mỗi 6 giờ hoặc 10 mg/kg mỗi 4 giờ.
• Trường hợp đặc biệt: Liều cao hơn có thể dao động từ 10 đến 15 mg/kg mỗi 4 giờ, đặc biệt là đối với cơn đau sau phẫu thuật.
• Giới hạn tối đa: Không được vượt quá 80 mg/kg/ngày ở trẻ em có cân nặng dưới 37 kg và 3 g/ngày ở trẻ em có cân nặng trên 37 kg.

Tác dụng phụ của Paracetamol

Paracetamol ít có tác dụng phụ so với các loại thuốc giảm đau khác như NSAID. Tuy nhiên, vẫn có một số tác dụng phụ có thể xảy ra:

1. Dị ứng da: Hiếm gặp nhưng có thể xảy ra.
2. Giảm tiểu cầu: Có thể dẫn đến các vấn đề về đông máu.
3. Tổn thương gan: Đặc biệt ở liều cao hoặc sử dụng kéo dài, nguy cơ cao hơn ở những người có chức năng gan suy giảm hoặc người cao tuổi.

Chống chỉ định của Paracetamol

1. Quá mẫn: Dị ứng với Paracetamol.
2. Suy gan: Đặc biệt là những người có chức năng tế bào gan suy giảm.

Liều gây ngộ độc của Paracetamol

Quá liều Paracetamol có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Liều gây ngộ độc thường là:

• Người lớn: 10 g với liều duy nhất.
• Trẻ em: 150 mg/kg trong một liều duy nhất.

Dược sĩ Cao đẳng Dược Văn bằng 2 – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ: Ngay cả khi sử dụng trong liều điều trị, Paracetamol có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng kéo dài, đặc biệt trên những người có chức năng gan thay đổi hoặc người cao tuổi. Do Paracetamol có mặt trong nhiều loại thuốc, nguy cơ quá liều tình cờ có thể xảy ra khi dùng đồng thời nhiều chế phẩm chứa hoạt chất này. Cần đọc kỹ thành phần của thuốc trước khi uống để tránh tích lũy Paracetamol gây quá liều.

Cơ chế gây độc của Paracetamol

Paracetamol được chuyển hóa chủ yếu ở gan thông qua hai con đường chính là liên hợp glucuronic và sulfat. Khi liều dùng vượt quá khả năng chuyển hóa bình thường, một con đường phụ được kích hoạt, dẫn đến sự hình thành chất chuyển hóa trung gian N-acetyl-p-benzoquinone imine (NAPQI). NAPQI gây độc cho gan bằng cách tạo liên kết cộng hóa trị với các tế bào gan, gây hoại tử gan.

Triệu chứng khi quá liều Paracetamol

Các triệu chứng ngộ độc Paracetamol bao gồm:

• Trong vòng 24 giờ: Buồn nôn, nôn, chán ăn, xanh xao và đau bụng.
• Sau 24-48 giờ: Tăng men gan nhanh chóng, có thể dẫn đến hoại tử gan không thể hồi phục, nhiễm toan chuyển hóa, suy giảm chức năng gan, hội chứng não – gan, và có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Các yếu tố nguy cơ tăng độc tính của Paracetamol

• Suy gan: Người bị bệnh gan hoặc nghiện rượu mạn tính.
• Người cao tuổi: Có nguy cơ bị độc tính cao hơn.
• Suy dinh dưỡng: Người có tình trạng dinh dưỡng kém.
• Phụ nữ mang thai: Cần thận trọng.
• Thuốc gây tăng men gan: Người sử dụng các thuốc này cần chú ý đặc biệt.

Biện pháp cần thiết khi quá liều Paracetamol

• Đưa ngay đến bệnh viện: Điều trị càng sớm càng tốt.
• Thuốc giải độc: Sử dụng N-acetylcystein (NAC) tĩnh mạch hoặc đường uống, nếu có thể, trước giờ thứ mười.
• Điều trị triệu chứng: Tiến hành các biện pháp điều trị triệu chứng nhanh chóng.

Tương tác thuốc của Paracetamol

Paracetamol ít có nguy cơ tương tác thuốc, nhưng một tương tác cần chú ý là với thuốc chống đông đường uống. Khi dùng liều tối đa (4 g/ngày) trong ít nhất 4 ngày, Paracetamol có thể làm tăng tác dụng của các thuốc chống đông và nguy cơ chảy máu. Cần theo dõi giá trị INR để điều chỉnh liều các thuốc chống đông khi dùng Paracetamol.

Sử dụng Paracetamol cho phụ nữ mang thai và cho con bú

Paracetamol có thể được sử dụng cho phụ nữ mang thai và cho con bú ở liều khuyến cáo trong thời gian ngắn. Thuốc cũng có thể được dùng theo đường truyền tĩnh mạch để điều trị đau cấp tính, đặc biệt là các cơn đau sau mổ.

Paracetamol là một thuốc giảm đau và hạ sốt an toàn và hiệu quả khi được sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, người dùng cần tuân thủ liều dùng khuyến cáo và cẩn trọng với các nguy cơ gây ngộ độc, đặc biệt khi sử dụng kéo dài hoặc kết hợp với các thuốc khác. Việc hiểu rõ về tác dụng, liều dùng, chống chỉ định và các biện pháp cần thiết khi xảy ra quá liều sẽ giúp người dùng tận dụng tối đa lợi ích của Paracetamol và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn.

Thông tin chia sẻ tại mục kiến thức y học chỉ mang tính chất tham khảo, không áp dụng!

Nguồn:  ykhoaviet.edu.vn