Rắn cắn là tình huống nguy hiểm, đòi hỏi phải sơ cứu kịp thời và đúng cách để giảm thiểu nguy cơ tử vong hoặc biến chứng nghiêm trọng. Việc biết cách sơ cứu đúng ngay sau khi bị rắn cắn có thể cứu sống người bị nạn và giảm thiểu thiệt hại do nọc độc gây ra.
Phân biệt rắn độc và rắn lành
Dưới đây là hướng dẫn sơ cấp cứu rắn cắn một cách nhanh chóng và hiệu quả, dược sĩ các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ tới bạn đọc!
1. Bình tĩnh và đảm bảo an toàn
Trước tiên, khi bị rắn cắn, nạn nhân cần cố gắng giữ bình tĩnh để tránh hoảng loạn, vì hoảng loạn có thể làm tăng nhịp tim và đẩy nhanh sự lan truyền của nọc độc trong cơ thể. Hãy tránh xa khỏi con rắn ngay lập tức để đảm bảo an toàn, và di chuyển đến một vị trí an toàn.
Theo kiến thức y học thì, người sơ cứu cũng cần giữ bình tĩnh và thực hiện các biện pháp sơ cứu theo đúng quy trình. Đảm bảo rằng khu vực quanh nơi xảy ra sự cố không còn mối đe dọa từ con rắn.
2. Gọi cấp cứu
Ngay khi có thể, hãy gọi ngay cho dịch vụ cấp cứu hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Thông tin quan trọng cần cung cấp bao gồm loại rắn (nếu có thể xác định được), vị trí cắn và tình trạng của nạn nhân. Việc này giúp các bác sĩ chuẩn bị trước thuốc giải độc hoặc phương pháp điều trị phù hợp.
3. Giữ vị trí vết cắn thấp hơn tim
Một trong những biện pháp quan trọng trong sơ cứu là giữ cho vết cắn nằm ở vị trí thấp hơn tim của nạn nhân. Điều này giúp hạn chế sự lưu thông của máu và làm chậm quá trình nọc độc lan truyền trong cơ thể. Không nên để nạn nhân di chuyển hoặc hoạt động mạnh vì sẽ tăng nhịp tim, làm nọc độc lan nhanh hơn.
4. Không cắt vết cắn hoặc hút nọc độc
Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Một trong những sai lầm phổ biến khi sơ cứu rắn cắn là cố gắng cắt vết thương hoặc hút nọc độc ra khỏi cơ thể. Việc cắt vết cắn có thể gây nhiễm trùng hoặc làm tổn thương mô thêm. Hút nọc độc bằng miệng không chỉ không có tác dụng mà còn có nguy cơ làm nọc độc lan truyền qua người sơ cứu.
Thay vào đó, hãy để vết cắn được nguyên trạng và tập trung vào việc giảm thiểu tác động của nọc độc bằng các phương pháp khác.
5. Dùng băng ép
Nếu có thể, sử dụng băng ép để quấn quanh vết cắn, bắt đầu từ vùng trên vết cắn và quấn dần xuống. Băng không được quấn quá chặt để không ngăn máu lưu thông hoàn toàn, mà chỉ đủ để hạn chế sự di chuyển của nọc độc qua hệ bạch huyết. Lưu ý không dùng dây thắt hoặc garô quá chặt vì sẽ làm tổn thương mô do thiếu máu lưu thông.
Nếu không có băng ép, người sơ cứu có thể dùng bất kỳ loại vải sạch nào để tạo áp lực nhẹ nhàng xung quanh vết cắn.
6. Không chườm đá hoặc dùng các loại thuốc không được chỉ định
Nhiều người nghĩ rằng chườm đá lên vết cắn có thể giúp giảm đau và làm chậm sự lan truyền của nọc độc. Tuy nhiên, chườm đá có thể làm tổn thương mô và khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Tương tự, không nên tự ý dùng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc bất kỳ loại thuốc nào mà không có chỉ định từ bác sĩ, vì có thể làm tăng tác dụng phụ hoặc làm phức tạp quá trình điều trị.
Rắn cắn gây ra một số triệu chứng nguy hiểm tới tính mạng người bị cắn
7. Theo dõi và xử lý triệu chứng
Trong quá trình chờ đợi cấp cứu, người sơ cứu cần quan sát kỹ các dấu hiệu sinh tồn của nạn nhân. Theo dõi nhịp thở, nhịp tim và mức độ tỉnh táo của nạn nhân. Nếu nạn nhân có biểu hiện khó thở, ngất xỉu hoặc co giật, cần thực hiện các biện pháp sơ cứu cơ bản như hô hấp nhân tạo hoặc ép tim ngoài lồng ngực (nếu nạn nhân ngừng thở).
8. Ghi nhận thông tin về loài rắn
Nếu có thể, người sơ cứu nên ghi nhận lại đặc điểm của loài rắn cắn nạn nhân. Điều này rất hữu ích khi đưa ra phương pháp điều trị. Tuy nhiên, không nên cố gắng bắt hoặc giết rắn vì có thể gây nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác.
Sơ cấp cứu khi bị rắn cắn đòi hỏi sự bình tĩnh, kịp thời và thực hiện đúng các biện pháp cơ bản. Việc giữ an toàn, hạn chế sự lan truyền của nọc độc, và gọi cấp cứu sớm là những yếu tố quan trọng để cứu sống nạn nhân. Hiểu rõ các nguyên tắc sơ cứu và tránh những sai lầm phổ biến có thể giúp tăng cơ hội sống sót và giảm thiểu tổn thương do rắn cắn gây ra.
Tổng hợp bởi ykhoaviet.edu.vn