Thông tin Y tế mới nhất
Sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) có thể ảnh hưởng đến bệnh lý tim mạch, và tác động này có thể khác nhau tùy thuộc vào loại NSAIDs và các yếu tố riêng biệt của bệnh nhân. Hãy cùng tìm hiểu thêm thông tin trong bài viết sau đây!
Thuốc kháng viêm NSAIDs có ảnh hưởng tới bệnh lý tim mạch không?
Danh sách các thuốc kháng viêm NSAIDs hiện nay
Dưới đây là một số thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) phổ biến được sử dụng hiện nay mà các dược sĩ tại các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ. Lưu ý rằng thông tin này có thể đã thay đổi, và việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào nên được thảo luận và quyết định cùng với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế:
- Ibuprofen: Motrin, Advil
- Naproxen: Aleve
- Aspirin: Bayer, Ecotrin
- Celecoxib: Celebrex
- Diclofenac: Voltaren, Cataflam
- Meloxicam: Mobic
- Indomethacin: Indocin
- Ketoprofen: Orudis
- Etodolac: Lodine
- Piroxicam: Feldene
- Oxaprozin: Daypro
- Nabumetone: Relafen
- Rofecoxib (đã ngừng sản xuất): Vioxx
- Valdecoxib (đã ngừng sản xuất): Bextra
Mỗi loại NSAID có đặc điểm và tác động phụ cụ thể, do đó, quyết định sử dụng nên dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân và được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ. Đồng thời, cũng lưu ý rằng có những thuốc đã ngừng sản xuất do các vấn đề an toàn hoặc không còn được chấp thuận sử dụng.
Thuốc kháng viêm NSAIDs với các cơ chế ảnh hưởng tim mạch
Để giải đáp thắc mắc “Thuốc kháng viêm NSAIDs có ảnh hưởng tới bệnh lý tim mạch không?” bạn đọc hãy cùng tham khảo nội dung sau đây: Thromboxan A2 (TXA2) và prostacyclin (PGI2), cùng với prostaglandin, là những sản phẩm chuyển hóa của acid arachidonic trên con đường eicosanoid. Trong đó, TXA2 đóng vai trò trong việc kích thích quá trình đông máu và hình thành cặn tiểu cầu khi có tổn thương mạch máu, trong khi PGI2 ngược lại ức chế quá trình này, duy trì trạng thái cân bằng giúp máu lưu thông bình thường trong mạch máu.
Vì lý thuyết, các loại thuốc chọn lọc trên COX-2 có thể kích thích con đường COX-1, dẫn đến tăng cường sản xuất TXA2 và giảm sản xuất PGI2. Điều này tăng nguy cơ hình thành huyết khối trong mạch máu.
Ngoài ra, việc ức chế prostaglandin và prostacyclin gây ra sự co mạch máu và ảnh hưởng đến huyết động, đặc biệt là ở bệnh nhân tim mạch, người mắc bệnh mạch máu, và bệnh thận. NSAIDs cũng gây độc tính trực tiếp lên thận thông qua tổn thương mô học và gây co mạch máu thận (qua việc ức chế prostaglandin), dẫn đến giảm lưu lượng máu đến thận. Hơn nữa, NSAIDs có thể giữ muối và nước, dẫn đến tăng kali máu và nguy cơ suy thận cấp, cũng như tăng huyết áp. Sử dụng kết hợp 3 nhóm NSAIDs với thuốc lợi tiểu và ức chế men chuyển không được khuyến cáo do tăng nguy cơ các vấn đề sức khỏe liên quan.
Cơ chế thúc đẩy hình thành huyết khối do sử dụng NSAIDs
Lựa chọn NSAIDs cho bệnh nhân có nguy cơ tim mạch
Nguyên tắc chung trong việc sử dụng thuốc kháng viêm không steroid luôn đặt sự thận trọng cao đối với các đối tượng có nguy cơ, như tiền sử về dạ dày, tim mạch, suy gan, suy thận, và những người cao tuổi. Nên ưu tiên sử dụng liều thấp nhất, không vượt quá liều tối đa, và duy trì liều hiệu quả trong khoảng thời gian ngắn nhất khả dụng.
Trong trường hợp sử dụng NSAIDs kéo dài, quan sát cẩn thận các biến chứng liên quan đến dạ dày, gan, thận, huyết áp, và dị ứng là quan trọng. Đồng thời, tránh sự kết hợp đồng thời của hai hoặc nhiều loại NSAIDs.
Về nguyên tắc, khi sử dụng NSAIDs trên nhóm người có nguy cơ tim mạch, cần tập trung vào lựa chọn những loại NSAIDs không chọn lọc trên COX-2, với liều lượng thấp nhất khả dụng, và giữ thời gian sử dụng ngắn gọn. Nên tránh các dạng bào chế phóng thích chậm, và lưu ý đến chống chỉ định (celecoxib, etoricoxib, diclofenac) đối với bệnh nhân có tiền sử hoặc đang mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ, suy tim xung huyết II-IV, bệnh mạch máu não và bệnh động mạch ngoại biên.
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết: Đối với bệnh nhân có nguy cơ tim mạch (như người cao tuổi, suy thận, béo phì, ít vận động, nghiện hút thuốc…), việc sử dụng NSAIDs cần được thực hiện với sự cẩn trọng đặc biệt, và cần quan sát kỹ các biến cố tim mạch. Hướng dẫn hiện tại khuyến nghị ưu tiên lựa chọn naproxen (có thể kết hợp với ức chế bơm proton) nếu bệnh nhân có nguy cơ cao, và sử dụng thuốc với liều lượng thấp nhất mà vẫn đảm bảo hiệu quả trong khoảng thời gian ngắn nhất. Trong trường hợp có tiền sử bệnh tim thiếu máu cục bộ, bệnh mạch máu não, bệnh mạch máu ngoại biên, hay suy tim sung huyết độ II-IV, cần tránh sử dụng NSAIDs, đặc biệt là loại chọn lọc COX-2 và dạng phóng thích kéo dài.
Liều thường dùng của các thuốc giảm đau kháng viêm NSAIDs:
| NSAIDs | Liều thường dùng |
| Naproxen | 250 – 500mg/lần; tối đa 1250mg/ngày |
| Ibuprofen | 200 – 800mg/lần; tối đa 3400mg/ngày |
| Ketoprofen | 10mg/lần; tối đa 50mg/ngày; |
| Meloxicam | 7,5 – 15mg/1 lần/ngày; |
| Etodolac | 200 – 400mg/lần; tối đa 1200mg/ngày; |
| Diclofenac | 50mg x 3 lần hoặc 75mg x 2 lần/ngày; tối đa 150m/ngày |
| Celecoxib | 200 – 400mg/lần; tối đa 800mg/ngày |
| Etoricoxib | 30 – 120mg/lần; dùng 1 lần/ngày. |
Thông tin “Thuốc kháng viêm NSAIDs có ảnh hưởng tới bệnh lý tim mạch không?” chia sẻ tại mục kiến thức y học chỉ mang tính chất tham khảo!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Dược thư Quốc gia Việt Nam, 2018
- Cục quản lý Dược, công văn số 5749/QLD-ĐK Cập nhật hướng dẫn sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) và không phải aspirin, ban hành ngày 24/07/2017.
- Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh cơ xương khớp 2015. Phụ lục 1, hướng dẫn sử dụng các thuốc chống viêm không steroid.
- Nguyễn Hoàng Anh, Cập nhật thông tin về Độ an toàn của NSAIDs ứng dụng trong thông tin thuốc và dược lâm sàng, Hội nghị khoa học:”Dược lâm sàng: vai trò mới-thách thức mới trong chăm sóc toàn diện” bệnh viện ĐHYD TPHCM 09/2019
- Goodman and Gillman, pharmacology of basic theraupeutic 13th.
- Gorczyca P; Manniello M; Pisano M. NSAIDs: Balancing the Risks and Benefits. US Pharmacist. 2016;41(3):24-27.
- Schmidt M, Sorensen HT, Pedersen L. Diclofenac use and cardiovascular risks: series of nationwide cohort studies.
- BMJ 2018 Clinical Research 362:k3426
- ….
Tổng hợp bởi: ykhoaviet.edu.vn
