Thông tin Y tế mới nhất
Chụp X-quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cho kết quả nhanh nhất trong thời gian ngắn nhất, giúp bác sĩ phát hiện được rất nhiều bệnh lý liên quan đến xương khớp, khoang ngực, ổ bụng… từ đó có phác đồ điều trị kịp thời cho bệnh nhân.
- Những triệu chứng sớm của viêm khớp gối không lên bỏ qua
- Bệnh phổi ứ nước: Nguyên nhân và phương pháp điều trị
Chụp Xquang là gì?
Giảng viên đang gảng dạy tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chia sẽ Chụp X quang là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được áp dụng phổ biến trong nhiều thập kỷ qua. Nó tạo ra hình ảnh rõ nét về hệ cơ xương và một số mô trong cơ thể, từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán, theo dõi và điều trị nhiều loại bệnh lý, đặc biệt là các bệnh liên quan đến xương khớp, tim mạch, hô hấp.
Nguyên lý chụp Xquang kỹ thuật số
Máy X-quang sử dụng loại bức xạ ánh sáng hoặc sóng vô tuyến. Một ống đặc biệt bên trong máy sẽ phát ra các chùm tia X có bức xạ cao, được các mô trong cơ thể hấp thụ ở những mức độ khác nhau. Các mô dày đặc như xương sẽ chặn hầu hết tia bức xạ, trong khi các mô mềm như mỡ hoặc cơ, chặn ít hơn.
Sau khi đi qua cơ thể, chùm tia X chiếu vào một tấm phim hoặc máy dò đặc biệt. Các mô chặn lượng bức xạ cao, chẳng hạn như xương, hiển thị dưới dạng vùng trắng trên nền đen. Các mô mềm ngăn chặn ít bức xạ hơn được hiển thị với màu xám. Những khối u thường dày đặc hơn các mô xung quanh, vì vậy chúng có màu xám nhạt hơn. Các cơ quan chủ yếu là không khí (chẳng hạn như phổi) thường có màu đen.
Chụp X-quang được áp dụng khảo sát những bộ phận nào?
Xương và răng
Gãy xương và nhiễm trùng: Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng gãy xương và nhiễm trùng ở xương/răng sẽ hiển thị rõ ràng trên phim chụp X-quang.
Viêm khớp: Chụp X-quang là phương pháp dễ dàng nhất giúp chẩn đoán bệnh viêm khớp, cũng như xác định mức độ khớp bị thương tổn.
Sâu răng: Nha sĩ sử dụng máy X-quang để kiểm tra lỗ sâu trên răng hoặc các vấn đề về răng khác.
Loãng xương: Các phương pháp chụp X-quang đặc biệt có thể đo mật độ xương.
Ung thư xương: Chụp X-quang sẽ cho ra hình ảnh khối u xương.
x quang bàn chân
X-quang xương giúp xác định tình trạng tổn thương xương, khớp cũng như các mô xung quanh khu vực này
Ngực
Viêm phổi và các bệnh lý đường hô hấp khác: Các dấu hiệu của bệnh viêm phổi, lao hoặc ung thư phổi có thể hiển thị trên X-quang ngực.
Ung thư vú: Chụp X-quang được áp dụng để kiểm tra mô vú, từ đó phát hiện các biểu hiện của ung thư vú.
Suy tim sung huyết: Triệu chứng suy tim sung huyết hiển thị rõ ràng trên phim chụp X-quang.
Mạch máu bị tắc nghẽn: Tiêm chất cản quang chứa i-ốt sẽ giúp làm nổi bật các phần của hệ thống tuần hoàn, nhờ đó phát hiện sớm những đoạn mạch máu bị tắc nghẽn.
Chụp x quang phổi là dùng máy X-quang sẽ chiếu tia X vào ngực và cho ra các hình ảnh cụ thể, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh.
Bụng
Các vấn đề về đường tiêu hóa: Bari, một chất cản quang, có tác dụng làm rõ nét hình ảnh X-quang, giúp phát hiện sớm các vấn đề trong hệ tiêu hóa.
Dị vật bị nuốt: Nếu trẻ nhỏ không may nuốt phải vật gì đó, phim chụp X-quang sẽ cho biết vị trí của vật đó.
Quy trình chụp X-quang
Một lần chụp X-Quang chỉ diễn ra trong vài phút. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị kỹ trước, trong và sau khi chụp để quá trình chụp đạt được kết quả tối ưu.
Trước khi chụp
Quy trình chụp X-quang khá đơn giản nên bạn không cần chuẩn bị quá nhiều trước khi chụp. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn mặc áo rộng của bệnh viện, đồng thời loại bỏ đồ trang sức hoặc vật dụng bằng kim loại khỏi cơ thể.
Nếu trong người bạn mang thiết bị y tế bằng kim loại từ các cuộc phẫu thuật trước đó (như ốc tai điện tử, van tim nhân tạo, khớp nhân tạo, máy tạo nhịp tim…), hãy nói với bác sĩ để tìm hướng xử lý. Bởi lẽ, những thiết bị này có thể chặn tia X đi qua cơ thể bạn và tạo ra hình ảnh trên phim X-quang không chính xác.
Trong một số trường hợp, bạn có thể cần dùng thuốc cản quang trước khi chụp X-quang. Đây là chất giúp cải thiện chất lượng hình ảnh trên phim chụp. Nó có thể chứa các hợp chất iốt hoặc bari. Tùy thuộc vào lý do chụp X-quang, thuốc cản quang sẽ được đưa vào cơ thể theo những cách khác nhau, bao gồm:
Đường uống. Đường tiêm. Đường xổ
Nếu bạn chụp X-quang để kiểm tra đường tiêu hóa, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn trong một khoảng thời gian nhất định trước khi chụp. Điều này nhằm đảm bảo quá trình chụp diễn ra thuận lợi và kết quả thu về trên phim chụp đạt độ chính xác cao.
Trong khi chụp
Khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ, kỹ thuật viên X-quang sẽ cho bạn biết cách định vị cơ thể để tạo ra hình ảnh rõ ràng. Họ có thể yêu cầu bạn nằm, ngồi hoặc đứng ở một số tư thế trong quá trình kiểm tra. Dù ở tư thế nào, bạn cũng phải giữ cơ thể bất động trong lúc chụp để phim chụp cho ra hình ảnh rõ ràng nhất.
Sau khi chụp
Khi hình ảnh X-quang đã được thu thập, bạn có thể thay quần áo trở lại. Lúc này, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn, bác sĩ sẽ khuyên bạn sinh hoạt bình thường hoặc nghỉ ngơi trong lúc chờ đợi kết quả.
Nhận được bản chụp X-quang, bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định bạn thực hiện các chẩn đoán hình ảnh bổ sung nếu cần. Ví dụ, bác sĩ có thể yêu cầu bạn chụp CT, MRI, làm xét nghiệm máu hoặc tiến hành các chẩn đoán lâm sàng khác.
Hi vọng qua những chia sẽ của giảng viên giảng dạy môn kỹ thuật hình ảnh y học-Cao Đẳng Dược bạn sẽ có thông những thông tin và kiến thức hữu ích .
