Gây mê màng cứng tủy sống trong y khoa: Ứng dụng, quy trình và lợi ích

Gây mê màng cứng tủy sống (epidural anesthesia) là một phương pháp gây tê khu vực được sử dụng rộng rãi trong y khoa, đặc biệt trong các phẫu thuật và trong chăm sóc sản khoa. Hãy tìm hiểu nội dung trong bài viết sau đây!

Gây mê màng cứng tủy sống trong y khoa: Ứng dụng, quy trình và lợi ích

Bác sỹ tại các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ: Phương pháp này cho phép kiểm soát đau đớn trong khi vẫn giữ được ý thức của bệnh nhân, giảm thiểu rủi ro so với gây mê toàn thân. Bài viết này sẽ đi sâu vào ứng dụng, quy trình, lợi ích, và các khía cạnh khác liên quan đến gây mê màng cứng tủy sống.

Khái niệm và cơ chế hoạt động

Gây mê màng cứng tủy sống là phương pháp gây tê khu vực, trong đó thuốc tê được tiêm vào khoảng không gian ngoài màng cứng (epidural space) của cột sống. Không gian này nằm ngay bên ngoài màng cứng, một lớp màng bảo vệ bao quanh tủy sống và các rễ thần kinh. Thuốc tê sẽ ức chế dẫn truyền thần kinh ở vùng được gây tê, làm tê liệt tạm thời các dây thần kinh cảm giác và vận động trong khu vực được kiểm soát bởi các rễ thần kinh đó.

Ứng dụng trong y khoa

Kiến thức y khoa cho thấy, gây mê màng cứng tủy sống được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực y khoa, bao gồm:

• Phẫu thuật vùng bụng và ngực: Phương pháp này thường được sử dụng trong các phẫu thuật ở vùng bụng dưới, vùng chậu, và chi dưới, như phẫu thuật thoát vị, phẫu thuật đường tiết niệu, và phẫu thuật chi dưới. Bệnh nhân có thể tỉnh táo trong suốt quá trình phẫu thuật, nhưng không cảm thấy đau đớn.
• Chăm sóc sản khoa: Gây mê màng cứng là phương pháp phổ biến để giảm đau trong quá trình chuyển dạ và sinh con. Nó giúp giảm cơn đau mà không làm mất khả năng cảm nhận và tham gia vào quá trình sinh nở của người mẹ. Phương pháp này cũng được sử dụng trong các ca mổ lấy thai (C-section).
• Phẫu thuật chỉnh hình: Trong các phẫu thuật thay khớp hoặc phẫu thuật xương chi dưới, gây mê màng cứng tủy sống giúp bệnh nhân không cảm thấy đau và giảm thiểu nguy cơ các biến chứng liên quan đến gây mê toàn thân.
• Giảm đau sau phẫu thuật: Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể tiếp tục được gây mê màng cứng để giảm đau trong quá trình hồi phục. Phương pháp này cho phép kiểm soát đau hiệu quả mà không cần dùng quá nhiều thuốc giảm đau toàn thân, giúp giảm thiểu các tác dụng phụ của thuốc.

Quy trình thực hiện

Quy trình gây mê màng cứng tủy sống thường được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa gây mê với các bước cơ bản sau:

• Chuẩn bị bệnh nhân: Bệnh nhân được yêu cầu ngồi hoặc nằm nghiêng trên giường, cột sống uốn cong để tạo khoảng không gian giữa các đốt sống. Vị trí này giúp bác sĩ dễ dàng đưa kim vào đúng vị trí màng cứng.
• Khử trùng và gây tê vùng: Vùng da ở lưng của bệnh nhân sẽ được khử trùng kỹ lưỡng, sau đó bác sĩ sẽ tiêm một liều thuốc tê nhỏ để làm tê vùng da nơi sẽ chọc kim vào.
• Đưa kim vào màng cứng: Một kim đặc biệt (kim Tuohy) sẽ được đưa vào khoảng không gian ngoài màng cứng qua khe giữa các đốt sống. Khi kim đã vào đúng vị trí, một ống catheter nhỏ sẽ được luồn qua kim vào khoảng không gian ngoài màng cứng.
• Tiêm thuốc tê: Sau khi catheter đã được đặt vào vị trí, bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê qua catheter. Thuốc này sẽ lan tỏa trong khoảng không gian ngoài màng cứng và ức chế các dây thần kinh trong khu vực được kiểm soát.
• Theo dõi và điều chỉnh: Trong suốt quá trình gây mê, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng của bệnh nhân và điều chỉnh liều lượng thuốc tê nếu cần thiết để đảm bảo hiệu quả gây tê và an toàn cho bệnh nhân.

Gây tê tủy sống là phương pháp kỹ thuật giúp ích cho người bệnh trong các cuộc phẫu thuật

Lợi ích và ưu điểm

Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết: Gây mê màng cứng tủy sống mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:

• Giảm đau hiệu quả: Phương pháp này giúp kiểm soát đau rất hiệu quả, đặc biệt trong các phẫu thuật kéo dài hoặc quá trình chuyển dạ. Bệnh nhân có thể tỉnh táo mà không cảm thấy đau đớn.
• Ít tác dụng phụ hơn so với gây mê toàn thân: So với gây mê toàn thân, gây mê màng cứng tủy sống ít gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, giúp giảm thiểu các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, và nguy cơ biến chứng hô hấp.
• Kiểm soát liều lượng thuốc: Việc sử dụng catheter cho phép điều chỉnh liều lượng thuốc tê theo nhu cầu của bệnh nhân, giúp kiểm soát cơn đau một cách linh hoạt và hiệu quả.
• Hỗ trợ hồi phục sau phẫu thuật: Gây mê màng cứng không chỉ giảm đau trong quá trình phẫu thuật mà còn giúp kiểm soát đau sau phẫu thuật, hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh chóng hơn.

Gây mê màng cứng tủy sống là một công cụ quan trọng trong y khoa, đặc biệt trong phẫu thuật và chăm sóc sản khoa. Phương pháp này không chỉ giúp kiểm soát cơn đau một cách hiệu quả mà còn giảm thiểu nguy cơ so với các phương pháp gây mê khác. Tuy nhiên, việc thực hiện gây mê màng cứng tủy sống đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và cần được theo dõi cẩn thận để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Với sự phát triển của y học hiện đại, gây mê màng cứng tủy sống ngày càng trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi, mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân trong các quá trình điều trị và phẫu thuật.

Nguồn: ykhoaviet.edu.vn