Trầm cảm sau sinh là căn bệnh nguy hiểm mà khá nhiều phụ nữ mắc phải. Tuy nhiên, đâu là nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết căn bệnh này thì không phải ai cũng biết.
Theo thông tin y tế mới nhất, bệnh trầm cảm là một dạng của bệnh trầm cảm ảnh hưởng chủ yếu đến phụ nữ và một số ít nam giới sau khi đứa con sinh ra. Các báo cáo cho thấy tỉ lệ mắc bệnh biến thiên rất rộng, từ chỉ một vài cho đến hàng chục phần trăm, nguyên nhân là do các tiêu chuẩn chẩn đoán không thống nhất ở các nước. Căn bệnh nguy hiểm này cướp đi mạng sống của hàng triệu người trên thế giới và con số đó đang tăng dần lên mỗi năm. Tuy nhiên, trầm cảm có thể nhẹ có thể nặng, có thể nó chỉ thoáng qua và cũng có thể kéo dài. Bệnh này có thể điều trị và cũng có thể phòng ngừa.
Nguyên nhân của bệnh trầm cảm sau sinh
Hiện nay vẫn chưa tìm được chính xác nguyên nhân của trầm cảm sau sinh, một số giải thích được đưa ra là vào thời điểm sau sinh nội tiết tố của người mẹ bị rối loạn thêm vào đó là những mệt mỏi trong thời kỳ mang thai và sau khi sinh cùng những rắc rối trong quan hệ vợ chồng. Với đàn ông nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi đột ngột lối sống cùng sự suy giảm mối quan tâm của vợ, vì lúc này cô ấy phải tập trung trong vai trò làm mẹ, người chồng có thể cảm thấy cô đơn.
Các giảng viên Cao Đẳng Y Dược đã tổng hợp một số nguyên nhân cụ thể hơn về căn bệnh trầm cảm như sau:
- Thay đổi về nội tiết của người mẹ sau sinh như việc đột ngột sụt giảm lượng estrogen gây nên. Đồng thời hormones tuyến giáp giảm nên gây ra cảm giác mệt mỏi và trầm cảm.
- Đôi khi việc thay đổi thể tích máu, hệ miễn dịch hay huyết áp cũng có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi và thay đổi cảm xúc.
- Hoặc có thể do những mâu thuẫn từ gia đình, hôn nhân không bền vững, thiếu sự giúp đỡ của người thân, không có người chia sẻ.
- Người bệnh có thể xảy ra trầm cảm nhiều hơn nếu tiền sử gia đình cũng đã có người bị trầm cảm.
Khi xác định được những nguyên nhân này thì chúng ta sẽ hiểu biết rõ hơn và chủ động phòng tránh bệnh trầm cảm sau sinh.
Dấu hiệu nhận biết bệnh trầm cảm sau sinh
Trầm cảm sau sinh là tình trạng liên quan đến suy nghĩ và cảm giác mệt mỏi, buồn chán, lo lắng xuất hiện sau sinh. Những phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sau sinh thường kèm theo trạng thái lo sợ con mình sẽ bị hại và bản thân mình là người mẹ xấu. Trầm cảm sau sinh có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, có thể thoáng qua hoặc kéo dài. Dược sĩ Nam Anh (Giảng viên Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur) cho biết, bệnh trầm cảm có thể điều trị và trong một số trường hợp có thể dự phòng. Bệnh trầm cảm đến khi mà cơ thể có thay đổi chính bệnh nhân cũng khó có thể nhận biết được.
- Suy nhược cơ thể: Nhiều bà bầu sau sinh luôn cảm thấy vô vọng, thậm chí hay khóc mà không do một nguyên nhân nào cả. Đôi khi họ sẽ cảm thấy bị bạn bè và gia đình bỏ rơi, chính vì vậy mà rơi vào trạng thái mệt mỏi
- Lo lắng: Sau sinh nhiều mẹ bầu thường lo lắng về sức khỏe của mình, họ luôn cảm thấy đau dữ dội, nhưng lại không thể tìm ra nguyên nhân. Chính những điều này, khiến họ thêm stress và căng thẳng, lo sợ hơn. Nhiều bà mẹ còn thấy thiếu tự tin khi đi ra khỏi nhà, không muốn gặp gỡ bạn bè hay từ chối tiếp xúc với người khác.
- Căng thẳng và hoảng hốt: đây là biểu hiện thường gặp của những phụ nữ trầm cảm sau sinh. Với mỗi tình huống xảy ra hàng ngày đều khiến họ hoảng hốt, từ đó gây nên những căng thẳng trong suy nghĩ và cả hành động của mình.
- Cảm giác ám ảnh: Một biểu hiện khác của bệnh trầm cảm là cảm giác ám ảnh có thể về một tình huống hay một người nào đó. Họ còn có thể nghĩ đó là những mối nguy cho gia đình và con của họ. Đây là triệu chứng thường gặp nhất ở phụ nữ sau sinh khi mắc bệnh. Những nỗi sợ này là triệu chứng thường gặp của trầm cảm, có thể đi kèm với cảm giác tội lỗi. Điều này thường không có nguyên do, nhưng nếu người mẹ sợ ảnh hưởng đến con mình thì nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám là khuyến cáo của Điều dưỡng viên Diệu Hương (tốt nghiệp Liên thông Cao đăng Điều dưỡng).
- Rối loạn giấc ngủ: Người bệnh có thể mất ngủ, tỉnh ngủ do ác mộng, chỉ khi chữa được trầm cảm thì hiện tượng này sẽ mất đi. Nhiều bà mẹ cảm thấy stress hơn vào buổi tối, nên bị mất ngủ lâu dài. Lúc này bác sĩ thường kê toa thuốc ngủ, nhưng đôi lúc dùng liều cao vẫn không hiệu quả. Trong trường hợp này, bà mẹ sẽ cảm thấy thất vọng hơn. Quan trọng là chữa được trầm cảm thì sẽ ngủ lại được bình thường. Tốt nhất là nên có người giúp mẹ cho bé bú vào buổi tối.
- Tình dục: Sau sinh rất nhiều bà bầu mất hứng thú tình dục, đây cũng là biểu hiện của bệnh trầm cảm. Thường thì hiện tượng này không kéo dài và các ông chồng cần tâm lý để an ủi và cho phụ nữ vào thời điểm này được thích ứng từ từ.
Triệu chứng tâm lý của người bệnh là buồn bã, hết hứng thú hoạt động, luôn cảm thấy mình vô dụng, thường nghĩ đến cái chết và tìm cách tự tử, cơ thể mệt mỏi, phản ứng chậm chạp và thiếu sinh lực, thậm chí mất ngủ triền miên. Theo chuyên gia về tâm lí, ngay từ khi mang thai và sau sinh, người chồng cần có sự quan tâm đối với người vợ về cả mặt kinh tế lẫn tâm lý, động viên, hỗ trợ tích cực để họ đỡ căng thẳng, bớt sang chấn về các quan hệ trong gia đình.
Nguồn: tạp chí y khoa việt nam