Thông tin Y tế mới nhất
Sử dụng doping trong thi đấu thể thao là một hành vi bị nghiêm cấm. Vậy doping có tác dụng gì? tại sao nó lại bị cấm sử dụng khi thi đấu thể thao?
- Nồng độ protein trong máu tăng cao là do đâu?
- Thuốc điều trị viêm gan C thế hệ mới sẽ được BHYT chi trả
- Xử lý thế nào khi gặp trường hợp sốc phản vệ?
Doping là gì?
Doping có tác dụng gì?
Theo các chuyên gia Y tế cho biết, Doping là tên gọi chung của các chất kích thích giúp đẩy nhanh tốc độ tuần hoàn máu, tăng cường khối lượng máu chảy về tim, làm tăng thể lực cùng sự tập trung cho các vận động viên, làm cho cơ thể không bắt buộc phải nghỉ khi mệt. Nhiều vận động viên sử dụng doping chỉ vì muốn đạt được thành tích cao trong thi đấu. Điều này làm mất đi tính công bằng trong thi đấu thể thao, làm tổn hại đến tinh thần thể thao chân chính và đến sự lành mạnh về thể chất, tâm lý, đạo đức của vận động viên, nghiêm trọng hơn nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của vận động viên bởi các tác dụng phụ.
Có mấy loại Doping?
Doping có 3 dạng thông dụng là: Doping máu (tăng cường vận chuyển oxy qua hồng cầu) như ESP (Erythropoetin), NESP (Darbapoetin). Doping cơ (tăng cường sức mạnh của cơ do tăng cường sản sinh hormôn), Doping thần kinh (ngăn chặn điều khiển và phản hồi cơ bắp tới hệ thần kinh).
Trong đó, doping máu là một dạng doping thông dụng nhất. Loại doping máu được sử dụng phổ biến nhất là tiêm erythropoietin (EPO) – mũi tiêm có chứa các chất hóa học tổng hợp mang oxy và hình thức truyền máu. Đặc biệt gần đây là một scandal thế kỷ về sử dụng doping máu của Lance Armstrong – tay đua đã vượt qua căn bệnh ung thư quái ác và vô địch 7 lần liên tiếp cuộc đua xe đạp danh giá Tour de France. Lance Armstrong đã nhiều lần sử dụng doping, chủ yếu nhất là EPO qua đường truyền máu.
Doping máu hoạt động như thế nào?
Về bản chất, doping máu là hình thức đưa thêm các tế bào hồng cầu vào trong dòng lưu thông máu của vận động viên. Mặc dù nghe rất đơn giản và có vẻ không giống gian lận trong thể thao nhưng doping máu là một hình thức gian lận tinh vi và khó bị phát hiện. Các tế bào hồng cầu chứa oxy, được đưa vào máu của cơ thể giúp cho việc đưa oxy đến cơ bắp được nhanh hơn, số lượng lớn hơn, từ đó giúp cơ thể có thể hoạt động ở tần suất cao hơn, mạnh hơn, bền hơn. Với mục đích nâng cao thành tích thi đấu của vận động viên, doping máu được sử dụng nhiều trong các bộ môn thể thao như đua xe đạp, bơi hay chạy đường dài. Năm 1985, doping máu chính thức bị cấm ở các kỳ thi Olympic.
Theo những kiến thức Y học được tổng hợp, doping máu giúp giảm mệt mỏi bằng cách tăng cung cấp oxy để các cơ vận động. Điều này không làm tăng lực tối đa mà cơ thể tạo ra nhưng nó sẽ cho phép các cơ bắp làm việc nhiều hơn trong thời gian dài mà không mệt mỏi.
Phương pháp phổ biến nhất của doping máu là sử dụng máu tươi, sau đó chiết những tế bào hồng cầu có chứa oxy ra. Những tế bào hồng cầu này sau đó được đem đi đông lạnh và bảo quản chờ đến khi sử dụng. Trước giờ thi đấu, những vận động viên gian lận sẽ bí mật đưa những tế bào hồng cầu vào tĩnh mạch để bổ sung oxy trong dòng máu cơ thể. Những vận động viên lấy máu tự thân sẽ khiến họ xanh xao, mệt mỏi trong thời gian ngắn nhưng nếu lấy hồng cầu từ bên ngoài thì vận động viên không có hiện tượng này.
Phương pháp thứ hai của doping máu là sử dụng hormon kích thích sản sinh hồng cầu có tên là erythropoietin (EPO). EPO được sản sinh từ thận trong cơ thể, được đưa đến và gắn kết với tủy để tăng lượng hồng cầu trong máu. Việc phát hiện vận động viên sử dụng doping trong trường hợp này rất khó khăn vì sự khác biệt giữa EPO nội sinh và EPO tái tổ hợp không lớn. Hơn nữa, EPO tồn tại trong cơ thể với thời gian rất ngắn, chỉ khoảng 48 giờ.
Theo Tin tức Y tế cho biết, việc vận động viên tiêm doping máu vào thứ hai nhưng đến xét nghiệm lại vào ngày thứ tư thì rất khó có khả năng bị phát hiện. Trong khi đó, công dụng của EPO trong cơ thể lại tồn tại trong vòng 90 ngày kể từ ngày tiêm. Với trường hợp này, để có thể phát hiện được rằng vận động viên có sử dụng doping máu hay không thì cách tốt nhất đó là tiến hành đếm số lượng hồng cầu trong cơ thể vận động viên, vì lượng hồng cầu trong cơ thể thường nằm trong khoảng nhất định, nếu sử dụng doping máu thì số lượng hồng cầu sẽ vượt quá mức bình thường.
Doping máu gây ra tác hại gì?
Tác hại của Doping máu có thể gây ra
Việc đưa doping máu vào cơ thể nếu trót lọt qua các khâu kiểm tra gắt gao sẽ giúp vận động viên đạt được thành tích cao hơn trong thi đấu. Tuy nhiên, việc sử dụng doping máu cũng có thể dẫn tới những rắc rối nghiêm trọng về sức khỏe.
Việc số lượng hầu cầu trong cơ thể tăng cao khiến máu trở lên đặc hơn, điều này làm tăng nguy cơ dẫn đến tình trạng máu bị đóng cục khó khăn trong việc tuần hoàn tăng nguy cơ đột quỵ vì máu đông.
Ngoài ra, vận động viên sử dụng doping máu có thể bị tán huyết, sốt, nổi mẩn ngứa, suyễn nặng, nhiễm khuẩn gan, hoặc mắc những căn bệnh truyền nhiễm như HIV.
Nguồn: ykhoaviet.edu.vn
