Thông tin Y tế mới nhất
Nhiều nghiên cứu trên toàn cầu cũng như trong nước đã chứng minh rằng có mối liên quan chặt chẽ giữa thời tiết và sự xuất hiện của đột quỵ. Vậy vì sao mùa lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, hãy tìm hiểu nội dung sau.
Vì sao mùa lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ?
Tỉ lệ đột quỵ gia tăng khi bước vào mùa lạnh
Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ tăng từ 15% đến 20% trong mùa đông. Cụ thể, ở Miền Bắc, các trường hợp nhồi máu não thường tăng vào tháng 11, 12 và 1; ở Miền Trung, đột quỵ thường xuất hiện vào tháng 10, và xuất huyết não thường diễn ra vào tháng 12. Ở Miền Nam, giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 1 là thời kỳ có nhiều trường hợp đột quỵ não, trong đó, số lượng bệnh nhân đột quỵ bao gồm cả nhồi máu não và xuất huyết não chiếm từ 30-50% tổng số bệnh nhân đột quỵ trong cả năm.
Chuyên gia y tế tại các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, khoảng 60-70% số trường hợp đột quỵ xuất hiện vào nửa đêm và buổi sáng sớm, thời điểm mà nhiệt độ thường thấp hơn so với buổi trưa và chiều. Ngoài ra, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ có tăng huyết áp vào mùa lạnh cao hơn so với mùa nóng, chiếm khoảng 85%.
Để làm rõ cơ chế tại sao nguy cơ đột quỵ tăng cao vào mùa lạnh, chuyên gia cũng giải thích rằng khi nhiệt độ giảm, cơ thể con người có phản xạ tăng tiết catecholamine để co các mạch máu ngoại vi và giữ ấm cơ thể. Tuy nhiên, việc co mạch có thể làm tăng trương lực mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp. Điều này làm cho người bệnh dễ mắc bệnh xuất huyết não, đặc biệt là những người có vấn đề về xơ vữa động mạch.
Hơn nữa, hiện tượng co mạch giúp giữ cho cơ thể không mất nước, nhưng cũng làm tăng độ nhớt máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cũng tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu để tăng cường sự trao đổi chất, gây ra máu đông. Điều này tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến nguy cơ cao hơn về nhồi máu não. Bên cạnh đó, việc ăn nhiều thức ăn giàu năng lượng để giữ ấm cơ thể, đồng thời ít vận động khi trời lạnh, cũng là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ trong mùa lạnh.
Nguyên nhân đột quỵ mùa lạnh
Nguyên nhân của đột quỵ trong mùa lạnh có thể được chia thành hai khía cạnh: nguyên nhân và yếu tố nguy cơ. Dưới đây là chi tiết về những yếu tố này:
Nguyên nhân:
- Xuất huyết não: Thời tiết lạnh có thể gây co mạch máu, tăng áp lực trên mạch máu, và dẫn đến tăng huyết áp, từ đó gây ra xuất huyết não, một nguyên nhân phổ biến của đột quỵ.
- Tắc nghẽn mạch máu: Trong môi trường lạnh, cơ thể tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu, làm đặc chất lượng máu và tạo điều kiện cho sự hình thành máu đông, góp phần vào tắc nghẽn mạch máu não và có thể dẫn đến đột quỵ.
Yếu tố nguy cơ:
- Béo phì: Trong mùa lạnh, lối sống ít vận động có thể dẫn đến tăng cân và tăng nguy cơ béo phì, một trong những yếu tố nguy cơ đột quỵ.
- Thực phẩm: Mùa lạnh thường kèm theo việc tiêu thụ thực phẩm giàu năng lượng, bao gồm thực phẩm chứa nhiều chất béo và calo, gây tăng nguy cơ đột quỵ.
- Viêm nhiễm: Mùa lạnh thường liên quan đến tăng cao của các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi và cảm cúm, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Trầm cảm: Thiếu ánh sáng mặt trời, thiếu hoạt động và việc giữ mình trong nhà vào mùa đông có thể góp phần vào trạng thái trầm cảm. Trạng thái này liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ và có thể gây ra hậu quả nặng hơn từ đột quỵ.
Dấu hiệu đột quỵ do trời lạnh
Các dấu hiệu của đột quỵ trong mùa lạnh thường tương tự như các dấu hiệu của đột quỵ thông thường. Bạn có thể sử dụng quy tắc F.A.S.T để nhận biết những dấu hiệu này được chia sẻ tại mục kiến thức y khoa, bao gồm:
F (Face – Khuôn mặt):
- Người bệnh có thể có dấu hiệu chảy xệ một bên gương mặt, mí mắt sụp xuống.
- Có thể yêu cầu người bệnh cười để quan sát sự mất cân đối, méo lệch mặt qua một bên.
A (Arms – Cánh tay):
- Dấu hiệu chính của đột quỵ là yếu, tê liệt một bên tay hoặc một bên cơ thể.
- Người bị đột quỵ không thể cùng lúc nâng cả hai tay lên cao khỏi đầu hoặc nâng thẳng cả hai tay. Đôi khi, một tay có thể nâng được, nhưng sau đó rơi xuống ngay lập tức.
S (Speech – Lời nói):
- Người bệnh có thể nói lắp, nói khó hiểu, hoặc gặp khó khăn trong việc nói câu hoàn chỉnh.
T (Time – Thời gian):
- Khi phát hiện một người có một hoặc nhiều dấu hiệu tương tự như mô tả trong quy tắc F.A.S.T của đột quỵ, hành động cần được thực hiện ngay lập tức để đảm bảo người bệnh được cấp cứu kịp thời và giảm thiểu nguy cơ biến chứng từ đột quỵ.
Dấu hiệu đột quỵ do trời lạnh
Làm gì khi bị đột quỵ mùa lạnh?
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết: Khi phát hiện người bị đột quỵ trong mùa lạnh, việc đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức sẽ giúp hạn chế di chứng và cải thiện cơ hội phục hồi. Người nhân chứng có thể thực hiện các bước sau:
- Gọi cấp cứu: Ngay khi nhận diện dấu hiệu đột quỵ, hãy gọi cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất với chuyên khoa điều trị đột quỵ.
- Không tự ý sử dụng thuốc: Trong quá trình chờ cấp cứu, không nên tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, vì một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết não và làm nặng thêm tình trạng.
- Giữ người bệnh ở tư thế thoải mái: Để giữ người bệnh nằm nghiêng một chỗ, nới lỏng quần áo, tránh để người bệnh mặc trang phục quá chật. Ghi lại thời gian xuất hiện dấu hiệu đột quỵ và triệu chứng của người bệnh để thông báo cho nhân viên y tế.
- Không cử động và không tắm lạnh: Trong quá trình chờ cấp cứu, không nên cử động hay lắc người bệnh. Cũng không nên tắm lạnh hoặc cho người bệnh uống nước lạnh, vì những biện pháp này không hỗ trợ trong trường hợp đột quỵ.
Đối với việc phòng tránh đột quỵ trong mùa lạnh, chuyên gia y tế đề xuất một số biện pháp:
- Kiểm soát huyết áp, đường huyết, và bệnh tim mạch: Điều này giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Sử dụng thuốc chống đông máu theo chỉ định của bác sĩ.
- Chế độ ăn lành mạnh: Duy trì một chế độ ăn uống cân đối và hạn chế ăn thức ăn giàu calo và chất béo.
- Tránh căng thẳng và stress: Thực hiện các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, yoga để giảm nguy cơ đột quỵ.
- Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày: Tăng cường hoạt động thể dục nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Giữ ấm cơ thể: Đảm bảo giữ ấm vùng đầu và cổ, thay đổi nhiệt độ từ dần để tránh sốc nhiệt.
- Uống nước ấm: Hạn chế ăn thức ăn lạnh và ưu tiên uống nước ấm.
- Hạn chế uống rượu: Tránh uống rượu trước khi ra ngoài trời, vì rượu có thể làm giãn nở mạch máu trên da và gây mất nhiệt.
- Giữ ấm cơ thể khi vận động: Khi tham gia hoạt động ngoài trời, mặc nhiều lớp áo và điều chỉnh theo nhu cầu khi cơ thể ấm lên.
Những biện pháp này không chỉ giúp phòng tránh đột quỵ mùa lạnh mà còn giữ cho cơ thể khỏe mạnh trong mùa đông.
Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo!
Nguồn ykhoaviet.edu.vn
