Thông tin Y tế mới nhất
Bệnh não gan có tỉ lệ tử vong lên đến 95% nhất là hôn mê gan nội sinh. Đây là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm người bệnh không được chủ quan.
- Những triệu chứng phổ biến ở người bị bệnh huyết áp cao
- Phương pháp điều trị bệnh nang thận phổ biến
Bệnh não gan còn được gọi là hôn mê gan, là tình trạng mất chức năng não thứ phát xảy ra khi gan không thể loại bỏ các độc tố ra khỏi máu, gây nên những thay đổi về hành vi, trạng thái tinh thần và hệ thống thần kinh do nồng độ amoniac trong máu cao và não gây ra suy gan nghiêm trọng.
Amoniac hình thành từ vi khuẩn ở dạ dày và ruột. Thông thường, gan sẽ chuyển hóa amoniac, nhưng với người mắc bệnh gan, nồng độ amoniac trong máu người bệnh cao hơn mức bình thường do gan không làm việc hiệu quả, dẫn đến amoniac tồn tại trong máu và đi đến não, ảnh hưởng chức năng của não, hình thành triệu chứng của bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh não gan
Bác sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết các nguyên nhân phổ biến gây hôn mê gan ngoại sinh bao gồm:
- Ăn quá nhiều protein hoặc truyền đạm liên tiếp nhiều ngày.
- Xuất huyết tiêu hóa nặng.
- Dùng thuốc lợi tiểu quá mạnh dẫn đến mất nước và hạ kali máu.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc: tetracycline, thuốc kháng lao, thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc hạ huyết áp, thuốc kháng viêm không steroid
- Ngộ độc rượu
- Sau phẫu thuật trên bệnh nhân xơ gan.
- Nhiễm trùng gan, mật, thận, phổi, ruột.
- Chọc dò báng bụng: chọc nhiều lần hoặc một lần quá nhiều dẫn đến lượng máu tuần hoàn qua gan bị giảm
Các nguyên nhân thường gặp gây hôn mê gan nội sinh bao gồm:
Gan bị tổn thương nặng nề và lan rộng do viêm gan tối cấp, viêm gan nhiễm độc do photpho vô cơ, do Tetraclorure de carbone, do nấm Amanite phalloide, do thuốc hay do ung thư gan hoặc xơ gan giai đoạn cuối.
Các loại bệnh làm phá hủy tế bào gan và gây suy gan: viêm gan B, viêm gan C, bệnh tự miễn hoặc hội chứng Reye.
Người bệnh xơ gan có dùng kèm thuốc an thần hay thuốc giảm đau.
Trường hợp suy gan quá nặng hoặc do nối tắt cửa chủ, máu từ tĩnh mạch cửa đến gan không được tế bào gan chuyển hóa, trở thành chất độc làm rối loạn chuyển hóa ở mô và đặc biệt là ở não. Các chất độc này bao gồm: amoniac, mercaptan, acide gama amino butyrid và các acid amin nhân thơm
Triệu chứng thường gặp của bệnh não gan
Ngoài những triệu chứng của bệnh gan trước khi xảy ra hôn mê gan như xơ gan, viêm gan do siêu vi, viêm gan nhiễm độc, … các triệu chứng não gan bao gồm mất phương hướng, đãng trí, lơ mơ. Bệnh nhân thường cảm thấy buồn ngủ, tâm trạng thay đổi, ngủ lịm, mất trí thậm chí hôn mê. Những triệu chứng toàn thân khác bao gồm vàng da, rối loạn ngôn ngữ, run, xúc động, hạn chế vận động, phồng ngực, co rút tinh hoàn, tràn dịch màng bụng, phù chân.
Hôn mê gan hiện nay được chia làm 04 giai đoạn:
- Tiền hôn mê gan: các biểu hiện rối loạn thần kinh rất nhẹ nhàng nên thường khó phát hiện, cần khám kỹ mới phát hiện.
- Rối loạn ý thức: mất định hướng về không gian và thời gian, không tập trung, ngủ gà.
- Thay đổi tính tình: có thể cười nói vô cớ, sau đó cáu gắt.
- Rối loạn vận động: theo bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn có thể nhận biết qua lời nói, chữ viết lúc đầu rõ ràng, về sau nhỏ dần, mất nét, khó đọc, có thể có dấu rung rũ cánh.
Điều trị bệnh não gan
Hầu hết trường hợp bệnh nhân bị bệnh hôn mê gan đều phải nhập viện. Có các biện pháp loại trừ các yếu tố thúc đẩy để thoát khỏi giai đoạn cấp, dự phòng tái phát và bảo tồn phần nhu mô còn lại. Bên cạnh các phương tiện điều trị và chăm sóc theo dõi được áp dụng chung cho bệnh nhân hôn mê, việc điều trị hôn mê gan được dựa trên cơ sở lý thuyết sau:
Xác định và điều trị dứt điểm nguyên nhân khởi phát bệnh học.
Điều trị hỗ trợ: loại trừ amoniac máu
Chế độ ăn ít đạm: nếu bệnh nhân xơ gan xảy ra nhiều đợt hôn mê gan và có một chế độ ăn nghèo protein thì nên dùng phối hợp protein thực và động vật.
Thuốc: Thuốc tác dụng trên chuyển hóa amoniac ở ruột non: các kháng sinh (neomycin, metronidazol), lactulose (làm giảm amoniac máu do giúp tăng thải amoniac qua phân). Thuốc làm tăng khả năng thải trừ amoniac qua thận: arginin và ornithin, natri benzoat.
Phẫu thuật: nếu hôn mê gan xảy ra trên bệnh nhân đã nối tắt cửa – chủ thì thì bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nhằm buộc lại chỗ nối, làm ngưng sự sinh amoniac do vi khuẩn đại tràng bằng cách cắt đại tràng phải và trái kết hợp nối hồi – trực tràng.
Điều trị chất dẫn truyền thần kinh giả: Bình thường hóa các acid amin máu bị rối loạn trong hôn mê gan, điều chỉnh sự thiếu hụt catecholamin não bằng cách dùng L – dopa hoặc chất đồng vận của dopamin là bromocriptin.
Điều trị dựa trên giả thuyết các benzodiazepine: Flumazenil là chất đối kháng các thụ thể benzodiazepine, thuốc chiếm chỗ thụ thể benzodiazepine của các chất nội sinh từ thức ăn hoặc được tổng hợp trong não.
Bài viết chỉ có giá trị tham khảo!
